Bierwandeling in Het Smalste Stukje Nederland

Terwijl de kerkklokken luiden sluiten steeds meer mensen zich bij de groep aan. Het is zondagochtend 10.00 uur en het belooft een warme dag te worden. Ik bevind mij op het marktplein van de Limburgse plaats Nieuwstadt in Het Smalste Stukje Nederland waar de bierwandeling – georganiseerd door Werner van Doren van slijterij Wervin – van start gaat. Eerder had ik een wijnproeverij van Werner en daar heb ik van genoten. Dus ben benieuwd naar deze bierwandeling.

“Het is geen historische wandeling,” vertelt onze gids Jan Cox wanneer de groep bij elkaar is. Toch gaan we regelmatig terug in de tijd. Werner ontdekte dat Nieuwstadt in 1898 twee brouwerijen rijk was, Lumens en Kruijen genaamd. Samen met Frans Kruijen, die als vijfde generatie de boerderij bewoont waar in het verleden de Kruijenbrouwerij gevestigd was, ontwikkelt Werner een recept voor Kruijens Kracht. In 2012 werd dit bier bekroond als beste nieuwkomer en is nog steeds een goed verkocht product.

Vervolgens bezoeken we de plek waar ooit de Lumensbrouwerij gelegen heeft, lunchen dan bij Kasteel Limbricht en sluiten af bij de boerderij met uiteraard de biertjes Lumens Blond en Kruijens Kracht.

De wandelroute heeft een aanloopje nodig. De route loopt een stuk door het dorp en industrieterrein. Wanneer we het verharde pad in het Limbrichterbos oplopen zien we het dierenopvangcentrum. Hier blijven we even staan om meer uitleg te krijgen over het bosgebied en de omliggende graslanden. Het bos bestaat overwegend uit loofbomen en is een overblijfsel van het Graetbos. “Ook is hier de toegang tot visvijver de Rollen,” vertelt Jan.

Bierwandeling
De route gaat verder via het gebouw van IVN Born en de leugenbankjes. “Hier werden en worden nog stoere verhalen verteld,” zegt gids Jan lachend. Door een donatie van de Verenigde Visvrienden uit Grevenbicht werd het mogelijk gemaakt nog een bank aan te schaffen en een oude bank te vervangen.

We lopen verder. Het verharde pad gaat over in een onverhard pad, het bos wordt donkerder. Met de warme temperaturen lijkt de herfst nog ver weg. Toch rijzen de eerste paddenstoelen al de grond uit. Vlak voordat we het bos weer uitgaan blijven we staan.

Bierwandeling
“Op deze plek lag in het jaar 1742 tussen de bomen hoeve De Beukeboom verscholen,” zegt Jan. Hier woonden Theo Wintraeken, zijn vrouw Anna en hun vier kinderen. Ze hielden er een herberg en er was een brouwerij gevestigd, geëxploiteerd door de familie Lumens.

De boerderij werd op 15 maart doelwit van een gewelddadige overval door de Bokkerijdersbende waarbij Anna door het hoofd werd geschoten, Theo flink mishandeld en de kinderen vastgebonden werden.

Twee dagen later kwamen de schepenen pas een kijkje nemen in de getroffen hoeve.
Het duurde echter nog anderhalf jaar voordat de daders van deze brute overval gepakt werden.

Brouwerij Lumens
Na dit lugubere verhaal over de Bokkerijders lopen we het bos uit. We komen aan bij een parkeerplaats en spoorweg, waar de Lumensbrouwerij gelegen heeft. Door een brand in 1902 is deze totaal verloren gegaan. Een kasboek uit de periode 1865 -1869 is bewaard gebleven. “Hieruit blijkt dat zij vooral leverden aan de kant van Born, Geleen en Limbricht,” vertelt Werner.

Hoewel de twee brouwerijen hemelsbreed nog geen vier kilometer van elkaar vandaan liggen waren ze geen concurrenten van elkaar. Intussen is mij wel duidelijk dat het donkere Limbrichterbos met de rondzwervende Bokkerijders verre van veilig was.

Lunchen Kasteel Limbricht
We komen aan bij Kasteel Limbricht, één van de meest opvallende motte kastelen in ons land. Een motte is overigens een met de hand opgeworpen hoogte. De motte waarop het kasteel ligt is circa acht meter hoog.

Op de prachtige sfeervolle binnenplaats nemen we plaats onder grote parasols, die voor verkoeling zorgen. In de voorburcht bevinden zich Brasserie Het Proeflokaal & Restaurant Het Schapenhuis. Een grote tafel vol met Limburgse vlaaien steekt mij de ogen uit, maar wij hebben ook geen klagen want voor ons staat een heerlijk buffet klaar met salades, verse broodjes en beleg.

Na de lunch lopen we door het Limbrichterbos terug naar Nieuwstadt. Onderweg vertelt Jan het verhaal over Entgen Luyten, de heks van Limbricht. Zij zou zich schuldig hebben gemaakt aan Entgenhekserij of -toverij en werd gevangen gehouden in de kerker van kasteel Limbricht. Na een ondervraging werd zij dood in haar cel aangetroffen.

Inmiddels zijn we het bos uit en lopen in de sidderende zon naar de boerderij en voormalige bierbrouwerij Kruijen in Nieuwstadt. Terwijl de meesten een biertje gaan halen sta ik op het gazon om alles in mij op te nemen. Wanneer Frans, de eigenaar, mij ziet staan komt hij naar me toe en begint gezellig te kletsen. “Voorheen was dit een carréboerderij maar deze was te groot voor ons zodat we hebben besloten een deel af te breken” en hij wijst met zijn vinger naar de tuin waar vroeger een deel van het gebouw heeft gestaan.

Frans laat mij ook de berging zien waar in de periode 1785-1941 de brouwerij gevestigd was. Als herinnering staat er nog de brouwketel. Zijn grootvader was de laatste brouwer. Hoe verrassend is het dat Werner hem benaderde om mee te werken aan de ontwikkeling van een speciaal bier ter nagedachtenis aan de brouwerij. Ik vind het heel bijzonder hoe dit donker, kruidige bier met karamelsmaak tot stand is gekomen en besluit nu snel Kruijens Kracht en Lumens Blond te gaan proeven. Beide een eerbetoon aan de geschiedenis van Nieuwstadt.

Ben jij ook geïnteresseerd in de bierwandeling? Houd deze Facebookpagina in de gaten. Regelmatig zal er een bierwandeling georganiseerd worden. Ook op aanvraag kun je deze bierwandeling boeken.